Viski (arpa, mısır gibi) tahılların malt durumuna getirildikten, şekerlendirildirilip yeterince mayalandırıldıktan sonra damıtılmasıyla elde edilen ve meşe fıçılarda birkaç yıl dinlendirildikten sonra şişelenip satışa sunulan sert ve yüksek alkollü bir içki çeşitidir.
Viski, içki kültürünün atası, Yeşilçam filmlerindeki kötü adamların vazgeçilmez içkisi, Amerikan sofistikelerinin olmazsa olmazı içeceğidir. Viski uzun yıllardır hayatımızda. Hatta 1494 yılında bir John Corr adındaki papazın defterine cenaze masrafları olarak viski yapılmak üzere 508 kg. arpayı da eklemiştir. Efsanevi tarihe sahip olan bu içkiyi, ince detaylarıyla incelemeden anlamamız mümkün olmayacaktır. Çoğu kişiye göre en sert alkollü içecektir kendileri. Ayrıca yıllandıkça pürüzsüz ve yumuşak bir içime sahip olması şarap ile de benzerliklerine ve yaşlandıkça güzelleştiklerini gösterir.
İçindekiler
Kaç farklı çeşit viski vardır?
Dünya üzerinde bir çok farklı viski üretilirken bunların en meşhuru diyebileceğimiz 3 viski türü var. Bunlar; İskoç viskisi, İrlanda viskisi ve Amerikan viskisidir.
İrlanda viskisi: Tahıllar, sac üzerinde kurutulur. Böylelikle viskide yanık kokusu ve ateşin dumanı sinmez. Üretiminde genellikle arpa kullanılır ve 3 kez damıtılır. Bkz: İrlanda viskisi hakkında bilinmesi gerekenler
İskoç viskisi: Çimlendirilen tahıllar, çimlendirilmenin durması için açık ateşte torf ile kurutulur. Kurutulduğu ortamı fırın gibi hayal edebilirsiniz. Böylece viskide ciddi anlamda is kokusu hakim olur. Bu da İskoç viskilerin en ayırıcı özelliklerinden birisidir. Üretiminde İrlanda viskisi gibi arpa kullanılır fakat 2 kez damıtılır. Bkz: İskoç viski hakkında bilinmesi gerekenler
Amerikan viskisi: Üretiminde diğerlerinden farklı olarak mısır kullanılır. ( Amerika yasaları gereği viski üreticilerinin en az yüzde 51 mısır kullanması zorunludur. ) Sadece 1 kez damıtılır. Bkz: Amerikan viskisi hakkında bilgiler
Viski rengi ve karamel
Viskiler renklerinin kesinlikle karamelden alır. Yani viskinin kalitesi ile, alkol oranıyla, yıllandırılmasıyla bir ilgisi yoktur. Ne kadar koyu ya da ne kadar açık bir rengi olacağına üretici firma karar verir.
Viski yoğun bir aromaya sahip olmamakla birlikte kişinin zor alabileceği gizli notalar içerir. Bu notalar genellikle; karamel, fındık, yanık ve is kokusu olur.
Viskiler sek olarak tüketilmelidir. Viskiyi kola, enerji gibi içecekler ile karıştırmak viskiden anlayan biri için intihar gibidir. Tavsiye edilmez. Eğer isterseniz viskinin yanında bitter ya da viskinin çeşidine göre sütlü çikolata yenilebilir.
Viski Nasıl Üretilir?
Viski üretiminde 5 önemli aşama vardır:
- Maltlama: Arpaların ıslatılarak çimlendirilmesi ve çimlendirilen bu arpaların alttan turba(bir tür yakıt) yakılarak kurutulması
- Lapalama: İlk aşamada elde edilen maltlanmış arpaların malt değirmenlerinde çekilmesi ve sıcak suyla karıştırılarak lapa haline getirilmesi.
- Mayalama (Fermentasyon): Lapanın içine maya atılması ve böylece arpanın içinde bulunan şekerin maya ile reaksiyona girerek alkole dönüşmesi. Burada lise kimya derslerimizi hatırlamak iyi olabilir: C6H12O6 → 2C2H5OH + 2CO2 + 2 ATP (açığa çıkan enerji:118 kJ mol−1)kısaca şeker işleme giriyor, alkol, karbondioksit ve enerji olarak çıkıyor.
- Şeker (glikoz) → Alkol + Karbon Dioksit + Enerji (ATP)Gördüğünüz gibi alkol ilk olarak bu aşamada oluşmaya başlıyor ve işlem sırasında karbon dioksit ve ısı da açığa çıkıyor.
- Damıtım (distilasyon): Oluşan karışım dev bir tencereye benzeyen bakır kazanlara (imbik) alınır ve alkolün sudan daha hızlı buharlaşması gerçeğine dayanan bir yöntemle alkol sudan ayrılır. Bu işlem birkaç kez tekrarlanarak viskinin tadıyla ve alkol konsantrasyonunu değiştirmek mümkündür.
- Dinlendirme (Olgunlaştırma): İmbikten elde edilen alkol meşe fıçılara doldurulur ve dinlenmeye bırakılır. İskoçya kanunlarına göre oluşan sıvıya “viski” diyebilmek için en az 3 yıl olgunlaşması gerekir. Dinlenme süreci sırasında içerideki alkolün %2-3’lük bölümü buharlaşır. Bloguma da adını veren bu kısma “Meleklerin Payı” (Angels’ Share) denir. (Malt viski fıçılarından pay alan İskoçya meleklerinin ağzının tadını bildiğini söylemek mümkün sanırım)
Viski Nasıl Tüketilmelidir?
- Öncelikle viski oda sıcaklığında ve sek içilebilir. Elinizdeki viski yüksek kaliteli ve pahalı ise bence en iyi yöntem budur. Bir Double Black Johnnie Walker’ı herhangi bir şeyle karıştırmak fiyatı da bir yana bırakalım emeğe saygısızlık olacaktır. Bütün yüksek alkollü içkilerde olduğu gibi viskinin de tadını en çok içki oda sıcaklığındayken alabilirsiniz.
- Whiskey on Rocks tabir edilen ikinci yöntem viski bardağının tabanının buzla döşenip içkinin üstüne dökülmesidir. Bu durumda lezzet de seyreltileceği için ben en iyi olarak bir black label ya da Jack Daniel’s öneririm.
- Üçüncü yöntem viskiye buz yerine su katarak içmektir ki burada da bir önceki maddedeki kaliteyi üst sınır olarak koymak gerekir. Su karıştırdığınızda aynen buz örneğindeki gibi evet, içkiniz seyrelir ama sek içiminde içkinin sertliğinden dolayı alamayacağınız birkaç lezzeti de yakalayabilirsiniz.
- Son yöntem olarak da viski kokteyllerde kullanılır, bu durumda tabii ki daha kalitesiz viskiler kullanılacaktır, red label Johnnie ya da herhangi bir burbon olabilir. Vermutlu bir Manhatten ya da Amaretto’lu bir Gottfather olabilir. Bunlar tabii ki buzlu olarak içilir